پیشینه و مبانی نظری سلامت عمومی و تعارض متقابل کار- خانواده
سلامت عمومی و تعارض متقابل کار - خانواده
چهارچوب این پژوهش پنداشتی بوده و بر پایه مفاهیم سلامت عمومی و تعارض متقابل کار - خانواده استوار است که در این راستا مفاهیمی همچون سلامت ، تعاریف سلامت ، ابعاد سلامتی ، تعارض کار با خانواده ، تعارض خانواده با کار و ابعاد آن ها ( زمان ، فشار ، رفتار ) مورد بحث قرار می گیرد .
سلامت یکی از واژه هایی است که بیشتر مردم با آن که مطمئن هستند معنای آن را می دانند ، تعریف آن را دشوار می پندارند . از این رو تعاریف بسیاری از سلامت در دوره های مختلف شده است ( 37 ).
به طور کلی سلامتی مفهوم وسیعی دارد و تعریف آن تحت تاثیر میزان آگاهی و طرز تلقی جوامع با شرایط گوناگون جغرافیایی و فرهنگی قرار می گیرد . ضمن این که سلامتی یک روند پویاست و با گذشت زمان نیز مفهوم آن تغییر خواهد کرد ( 38 ). قدیمی ترین تعریف سنتی که از سلامتی شده است عبارت است از " بیمار نبودن ". انتقاد وارد شده بر این تعریف آن است که نقش عوامل تعیین کننده زیست محیطی ، اجتماعی ، روان شناختی و فرهنگی را در تعریف سلامتی در نظر نگرفته است ( 42 ، 39 ). نارسایی این مفهوم زیست پزشکی ، منجر به ایجاد مفهوم اکولوژیک شده است که سلامت را به عنوان تعادل پویا بین انسان و محیط زیست و بیماری را به صورت عدم تعادل وجود انسان با محیط زیست در نظر می گیرد ( 40 ). با پیشرفت های علوم اجتماعی در دوران معاصر آشکار شد که سلامت می تواند تحت تاثیر عوامل اجتماعی ، روان شناختی ، فرهنگی ، اقتصادی وسیاسی قرار گیرد و هنگام تعریف و اندازه گیری سلامت باید این عوامل را هم در نظر گرفت ( 41 ). مدل کلیت ترکیبی از همه مفاهیم نام برده شده را بیان می کند و می گوید : سلامت ، نشانه ای از فکر سالم و عالی در بدن سالم و در خانواده های سالم و محیطی سالم است . این مدل به ارتقاء سلامت و حفظ آن تاکید می کند ( 37 ). تعاریف متعددی از سلامت وجـود دارد . فرهنگ وبسـتر سلامتی را وضعیت خوب جسـمانی و روحی و به خـصوص عاری بودن از درد یا بیـماری جسمی می داند در حالی که فرهنگ آکسـفورد سلامتی را وضعیت عالی جسم و روح و حالتی که اعمال بدن به موقع و موثر
انجام شود بیان می کند ( 42 ).
دان سلامتی را به صورت وضعیتی که در آن فرد تعادل و مسیر هدفمند را در محیط خود حفظ می کند ، بیان می نماید . در حقیقت تعاریف سلامتی بر دو نظر کلی تاکید دارند ، سلامتی پویا است و نه ایستا و محیط و زمینه زندگی افراد بر میزان دستیابی آن ها به سلامتی تاثیر گذار است ( 43 ). با این وجود تعریفی که بیشتر از همه درباره سلامت پذیرفته شده است ، تعریف سازمان بهداشت